-
Ταξίδια: Το πρώτο βήμα
-
Πριν από λίγο καιρό έλαβε χώρα το πρώτο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πατεντών (EUPACO) στις Βρυξέλλες. Το συνέδριο οργανώθηκε από το FFII, τον ίδιο Οργανισμό που πριν από μερικά χρόνια αντιστάθηκε στο νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στο λογισμικό στην Ευρώπη.
Η ανάγνωση της ατζέντας του συνεδρίου με έκανε να επισκεφτώ ξανά το ιστορικό των προσπαθειών μας που είχα καταγράψει. Διαβάζοντάς το, δεν μπόρεσα να μη σκεφτώ πόσο μοιάζει αυτή η κοινότητα ανθρώπων με αυτήν του ελεύθερου λογισμικού. Για μια στιγμή θυμήθηκα πόσο δύσκολη μου είχε φανεί αρχικά η ιδέα της δικής μου συμμετοχής στις δύο αυτές κοινότητες. Το δέος που ένιωσα μπροστά στο έργο των υπολοίπων και το πόσο δύσκολο μου φαινόταν τότε να συμμετάσχω κι εγώ…
Φλας-μπακ. 2003. Βρίσκομαι στο (θεσπέσιο) πατρινό σουβλατζίδικο “Στη Θράκα” με φίλους να τρώμε ουζομεζέδες όταν χτυπάει το κινητό. Ηταν ο Θεόδωρος Σολδάτος (τότε πρόεδρος του HELLUG) και μου τηλεφωνούσε σε απάντηση σε ένα e-mail που του είχα στείλει εκείνο το μεσημέρι. Στο e-mail είχα γράψει “Αν υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω, πες το”, μαζί με τον αριθμό του τηλεφώνου μου. Μου λέει, λοιπόν: “Ναι, μπορείτε να βοηθήσετε με αρκετούς τρόπους. Μεταφράσεις κειμένων υποθέτω, μερικά τηλεφωνήματα. Πού ξέρεις, κάποιοι από σας μπορεί να πάνε και στις Βρυξέλλες, στο Ευρωκοινοβούλιο.”
“Οπα! Χαλάρωσε Θόδωρε…”, απάντησα αμέσως. “Καμιά μετάφραση ναι, καμιά ιστοσελίδα ίσως. Αλλά εγώ δεν μπορώ να μιλήσω σε πολιτικό ούτε καν από το τηλέφωνο. Αυτά είναι για άλλους. Μπορώ να βοηθήσω όμως!”
Πόσο αναξιόπιστα μπορεί να αποδειχθούν τα λόγια μας μερικές φορές! Στη διάρκεια των επόμενων μηνών και χρόνων θυμόμουν την τηλεφωνική αυτή συνομιλία με τον κ. Σολδάτο και γελούσα με το πόσο σοβαρά παίρνουμε τον εαυτό μας μερικές φορές. Παρόμοιους αρχικούς ενδοιασμούς και σκέψεις είχαν και τα υπόλοιπα άτομα της ομάδας. Αμφιβάλλω αν θα τολμούσαμε πολλοί να κάνουμε το πρώτο βήμα αν μας έλεγε κανείς τι θα μας επιφύλασσε το ταξίδι.
Συνέδριο στις Βρυξέλλες και συζητήσεις με Alan Cox (kernel hacker), Georg Greve (FSF Europe) και DVD Jon. Στο τέλος του μήνα ομιλία στο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΛ/ΛΑΚ στην Πάτρα. Πιο μετά, τριήμερο anti-patents workshop. Συζητήσεις με πανελλήνιους συλλόγους όπως η Ενωση Πληροφορικών Ελλάδας. Σχεδίαση πανό και οργάνωση διαδήλωσης στη Στουρνάρη. Οργάνωση συνεδρίου στην Αθήνα με κύριο ομιλητή τον Richard Stallman και ομιλία σε αυτό. Επικοινωνία με βουλευτές και ερώτηση στη Βουλή. Το 2005, ανοιχτή επιστολή στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης. Ομιλία στο συνέδριο ΕΛ/ΛΑΚ στο Ναύπλιο. Κοινό δελτίο Τύπου με 9 ελληνικούς συλλόγους. Και πάει λέγοντας…
Οι αγώνες μας τελικώς δικαιώθηκαν. Η αλήθεια είναι όμως ότι συχνά πυκνά, σε κάθε νέο βήμα στο άγνωστο, κάποιοι από εμάς αμφιβάλαμε αν θα τα καταφέρουμε κι αναρωτιόμασταν: “Πού πας ξυπόλυτος στα αγκάθια; Μήπως δεν είναι για σένα αυτό;”
Ζούμε σε ένα περιβάλλον (χρονικό και χωρικό) στο οποίο συνεχώς βομβαρδιζόμαστε με ακραίες απόψεις περί ενός σφοδρού ανταγωνισμού για επιβίωση. Μας επιβάλλεται (και αυθυποβάλλεται) η ιδέα ότι πρέπει να κοπιάσει κανείς για να κερδίσει με το σπαθί του μια θέση. Αισθανόμαστε αδύναμοι κι ασήμαντοι. Νιώθουμε τους αντιπάλους τεράστιους και τον εαυτό μας μικροσκοπικό. Οι θέσεις είναι λίγες, είναι για τους αφοσιωμένους, όχι για μας. Κάποιος πιο έμπειρος από μένα θα το διορθώσει αυτό.
Η αλήθεια είναι, όμως, ότι τα παραπάνω απέχουν πάρα πολύ από το περιβάλλον των Κοινοτήτων. Τόσο η κοινότητα του Fedora όσο και του FFII με έκαναν να νιώσω ότι κάθε συμμετοχή είναι ευπρόσδεκτη και κάθε συμβολή αξιόλογη. Ο καθένας από εμάς έχει μια θέση, ανεξαρτήτως γνώσεων και προτιμήσεων. Και δεν χρειάζεται να αγωνιστεί καν γι’ αυτήν τη θέση. Του προσφέρεται απλόχερα.
Ανταγωνισμός μεταξύ των μελών μιας αληθινής Κοινότητας απλώς δεν υπάρχει. Εκεί οι άνθρωποι για να καταφέρουν κάτι δεν ανταγωνίζονται. Συν-αγωνίζονται.
Όπως θα έπρεπε να συμβαίνει εξάλλου παντού.
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στην τακτική στήλη του συγγραφέα στο ελληνικό Linux Format, τεύχος Μαρτίου-Απριλίου 2007.)