-
Ελληνικές κοινότητες και ευημερία
-
Πρόσφατα ο Δημήτρης Ανδρεάδης, από τους λίγους Έλληνες που ασχολούνται επαγγελματικά με την ανάπτυξη ελεύθερου λογισμικού (core developer του JBoss της Red Hat), αναρωτήθηκε στο ιστολόγιο του κάτι που με έχει απασχολήσει κι εμένα κάποιες φορές στο παρελθόν:
Γιατί σαν χώρα υστερούμε τόσο πολύ στην ανάπτυξη ανοιχτού λογισμικού και τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Όπως κάθε ερώτηση που δεν έχει μόνο μία απάντηση, έτσι και η παραπάνω αποτελεί μια καλή τροφή για σκέψη. Ποιοι είναι οι λόγοι που υστερούμε; Είμαστε μια χώρα με καλή ανάπτυξη, επαφή με τα τεχνολογικά δρώμενα και δεσμούς με χώρες τεχνολογικά πιο ανεπτυγμένες. Θα περίμενε κανείς να υπάρχει μια σεβαστή μάζα ανθρώπων που ασχολούνται ενεργά με την ανάπτυξη ελεύθερου λογισμικού. Σίγουρα μικρότερη (αθροιστικά αλλά και ως ποσοστό) από άλλες χώρες, αλλά τουλάχιστον, σεβαστή μάζα.
Η αλήθεια είναι ότι αρκετά από τα (ανέκδοτα) χαρακτηριστικά μας σαν Έλληνες δεν βοηθούν και πολύ στο όλο εγχείρημα: δεν έχουμε τη φήμη του πιο οργανωμένου λαού, διαθέτουμε μια τάση να μας φαίνεται πως άλλοι έχουν την ευθύνη για κάτι που θέλει διόρθωση, είμαστε λίγο επιφυλακτικοί στην ανάληψη πρωτοβουλιών και φυσικά, έχουμε μια ιδιαίτερη σχέση με το τρίπτυχο καφεδάκι – παρέα – ηρεμία. :-)
Στοχεύοντας στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, ας αναλύσουμε λίγο το σύστημα ανάπτυξης ελεύθερου λογισμικού. Στα περισσότερα έργα, κομπιουτερίστικα ή μη, διακρίνονται τρεις κύριες συνιστώσες που τα οδηγούν: οι κεντρικοί συντελεστές (core developers, maintainers, drivers), οι υπόλοιποι συντελεστές (contributors) και το κοινό (users, public).
Η αλήθεια είναι ότι η ανάπτυξη ελεύθερου λογισμικού (όπως και η οργάνωση ενός έργου εθελοντισμού γενικότερα) δεν είναι ένα ιδιαίτερα “εύκολο” πεδίο. Δεν υπάρχει εμπειρία σ’ αυτό το μοντέλο παραγωγής έργου και οι κύριοι “οδηγοί” της αγοράς δυσκολεύονται να το εννοήσουν. Επιπλέον, δεν αποτελεί μια in-house διαδικασία ανάπτυξης και κάθε έργο απαιτεί παράλληλα τη συντήρηση μιας υγιούς κοινότητας. Δεν είναι απλό, κι αυτό αποδεικνύεται, μεταξύ άλλων, από τη δυσκολία υιοθέτησης του μοντέλου από εταιρίες σαν τη Microsoft και την αδυναμία εγκαθίδρυσης μιας υγιούς σχέσης με τους πελάτες και την κοινότητα τους από εταιρίες σαν τη Oracle και τη Novell.
Ας φέρουμε στο μυαλό μας ένα άλλο μεγάλο και δύσκολο έργο εθελοντισμού, αυτό των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας. Τα χρόνια πριν τους Αγώνες υπήρχε μια ανησυχία για το αν θα πετύχει το έργο: το 2001, το 55% των Ελλήνων δήλωνε πως δεν ενδιαφέρεται να δηλώσει εθελοντής ενώ το 2003 το ποσοστό αυτό έφτασε μέχρι και 67.4%. Θυμάμαι, τότε που δήλωνα εθελοντής ο ίδιος, ένα έντονα αρνητικό κλίμα για τους Ολυμπιακούς με γκρίνιες και μια γενική απαισιοδοξία. Φίλοι που ενδιαφέρονταν με την ιδέα του Εθελοντισμού, έλεγαν πως δεν ξέρουν αν αξίζει να χάσουν το χρόνο τους από αυτά που είδαν στα ΜΜΕ για την οργάνωση των Αγώνων.
Παρόλα αυτά, ήρθαν οι Ολυμπιακοί, πέτυχαν τα μάλα και όλοι μιλούσαν για “ανεπανάληπτη κινητοποίηση και συμμετοχή εθελοντών”. Τι άλλαξε; Για μένα σαν νέος εθελοντής, η έκπληξη ήταν το έντυπο που μου στάλθηκε στο σπίτι και το πρώτο workshop, όπου και είδα ότι η εικόνα που είχα υπέρ διαστρεβλωμένη. Άψογη οργάνωση και προώθηση του έργου του εθελοντισμού. Όλα τα πρόσωπα που συναντούσαμε φιλικά, φιλόξενα και βοηθητικά. Ένιωθε κανείς ότι συντελεί σε κάτι ωραίο, σε κάτι μεγάλο, ότι ο κόπος του όχι μόνο δε θα πάει χαμένος αλλά θα ανταμειφθεί με καλές παρέες, ωραίες εμπειρίες και πλούσια συναισθήματα.
Μια κοινότητα για να ευημερήσει πρέπει να διαθέτει κάποια σημαντικά χαρακτηριστικά τα οποία να καλλιεργεί συνεχώς. Πρέπει καταρχάς οι τρεις της συνιστώσες να είναι γερές: να υπάρχουν τα έμπειρα και αφοσιωμένα μέλη, οι συντελεστές που ενδιαφέρονται και αγαπούν το έργο και ένα κοινό που επωφελείται από την προσφορά τους, ο στόχος. Πρέπει όλοι αυτοί να είναι ενωμένοι, ειδικά οι πρώτες δύο ομάδες, και να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός γιατί όλοι εξαρτώνται κι έχουν να μάθουν πράγματα από όλους. Πρέπει οι ομάδες συντελεστών να ανανεώνονται με νέα άτομα και ιδέες. Να υπάρχει πάθος, αγάπη και όραμα ούτως ώστε να νιώθουν όλοι το έργο ζωντανό, γεμάτο ενέργεια.
Για μένα λοιπόν, όλα τα παραπάνω αποτελούν απάντηση στο “τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτή η κατάσταση”. Πρέπει να φτιάξουμε μια όμορφη Κοινότητα που θα ευημερεί και μέσα στην οποία θα περνάμε όλοι ωραία και θα είμαστε υπερήφανοι για αυτήν: έμπειροι συντελεστές, εθελοντές και χρήστες.
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στην τακτική στήλη του συγγραφέα στο ελληνικό Linux Format, τεύχος Μαΐου-Ιουνίου 2007.)
Symfwnw sthn emfash gia koinothtes, alla parallhla xreiazontai etairies pou na parexoun yposthriksh/anaptyksh epi plhrwmh, kai sxetikh zhthsh gia tetoiou eidous yphresies (pera apo tous home users pou arkountai stis listes tou hellug). Arage poio apo ta dyo teleutaia leipei sthn ellada; Oi yphresies `h h zhthsh;
Ws pros to akolou8o zhthma:
Den nomizw oti einai 8ema dyskolias, apla den 8eloun na kanoun th metabash apo to montelo license fees se software-as-a-service giati poly apla den tous symferei. (Aplousteuw bebaia. Se megales etairies opws h Microsoft prepei na yparxoun arketes antikrouomenes apopseis alla sthn praksh auth fainetai na einai h epiktratousa)
Δημήτρη,
Εξαιρετικό το βίντεο από το Fedora Weekly News 91.
Το επόμενο βήμα στη χρήση του laptop μπορεί να είναι γενικά ένας φθηνός υπολογιστής για όλους (όχι μόνο για τους μαθητές) – κάτι που θα βοηθήσει εκτός από την παγκόσμια πείνα και την ευημερία των κοινοτήτων ελεύθερου λογισμικού.