-
Ελληνική τηλεοπτική δημοσιογραφία
-
Δεν είναι τυχαίο που κατά γενική ομολογία η ελληνική τηλεόραση έχει εξελιχθεί σε ένα σκουπιδαριό και μισό. Όσο περισσότερο κάθομαι μπροστά της, τόσο περισσότερο χαμένος φαίνεται ο χρόνος μου. Όσο πιο ανεκτικός γίνομαι, τόσο πιο ηλίθιος νιώθω.
Δε βαριέσαι όμως. “Παράτα το ρε μπαγάσα” που λένε. Drop it. Και εσύ το παρατάς και διαβάζεις την εφημερίδα σου. Έγκυρα άρθρα, λίγα λόγια, εμπεριστατωμένες απόψεις. Κουλ.
Αλλά ρε φίλε.. Ρε διάολε.. Κάποια στιγμή θα δεις ένα δελτίο ειδήσεων. Και έτσι όπως έχει γίνει η κατάσταση στα δελτία ειδήσεων, τα οποία επηρεάζουν τη γνώμη εκατομυρίων συμπολιτών σου, δε μπορεί να μη σου τεντωθούν τα νεύρα. Δε μπορεί να μη σου βγει εντελώς αυθόρμητα το “Άει στο διάολο πια!”
Το φαινόμενο του ξεπεσμού της ελληνικής τιβί ούτε τώρα ξεκίνησε, ούτε είμαι ο πρώτος που το σχολιάζει. Και η μπόχα που έρχεται στα ρουθούνια μας δεν είναι κάποια σκευωρία που εξυπηρετεί αλλότρια συμφέροντα. Είναι η ωμή πραγματικότητα η οποία αποδεικνύει την κατάντια της καθημερινά.Θα μιλήσω μόνο για τα χοντρά, τη δημοσιογραφία (τα υπόλοιπα άλλη φορά). Εξάλλου, τα χοντρά είναι αυτά που επιπλέουν μέσα στο βόθρο. Κεντρικοί πρωταγωνιστές: Δημοσιογράφοι, διευθυντές δελτίων ειδήσεων, υπεύθυνοι (ή καλύτερα ανεύθυνοι) ενημέρωσης.
Έχω καταλήξει με βεβαιότητα πλέον, ότι στην ελληνική τηλεόραση τρία είδη δημοσιογράφων υπάρχουν: Αυτοί που ασχολούνται με σκατά, αυτοί που ασχολούνται με τρίχες και αυτοί που ασχολούνται με το πουλί τους.
Αυτοί που ασχολούνται με σκατά
Η πλειονότητα των ελλήνων δημοσιογράφων ανήκει σ’ αυτή τη κατηγορία. Επειδή τα σκατά πουλάνε περισσότερο από τις πραγματικές ειδήσεις και το ελληνικό δημιοσιογραφικό πρότυπο έχει προ πολλού αφαιρέσει από το λεξικό του τη φράση “δημοσιογραφική οδός”, οι δημοσιογράφοι αυτοί θα πουλούσαν ακόμη και τη τιμή της χώρας τους για να πουν την είδηση πριν το αντίπαλο κανάλι. Must για κάθε δελτίο ειδήσεων: παράπονα για το κράτος, το πρόσωπο της ημέρας (πάντα υψηλά ιστάμενος, συνήθως μάλιστα του κρατικού μηχανισμού) που “τα τρώει” και η αδικία της ημέρας για τον έλληνα φορολογούμενο.
Οι ανήκοντες σε αυτή τη κατηγορία συχνά παρεμβαίνουν στο ρόλο του κράτους, της αστυνομίας και της δικαιοσύνης. Συχνά προδικάζουν συμπολίτες μας, φορείς και καταστάσεις χωρίς να έχει βγει ακόμη πόρισμα κανενός αρμόδιου. Καμιά φορά θάβουν πρωταθλητές μας κατά τη διάρκεια των αγώνων τους, απλά επειδή έχει τα δικαιώματα προβολής τους άλλο κανάλι. Συχνά μπουκάρουν σε σπίτια και γραφεία με κρυφές κάμερες σε βαλίτσες λες και είναι κάτι το εντελώς φυσικό. Κατά γενική ομολογία θεωρούν ότι οι τηλεθεατές τους έχουν IQ κοντά σε αυτό ενός προβάτου.
Εν γένει δεν έχουν συναίσθηση της ευθύνης που έχει η δουλειά τους, δεν ξέρουν τι θα πει διπλωματία και μηχανισμός (κρατικός και μη) και τα πάντα τους βρωμάνε (no wonder). Οι περισσότεροι από αυτή τη κατηγορία βγαίνουν στα παράθυρα και λένε τη γνώμη τους λες και μας ενδιαφέρει. Η πιο συχνή τους φράση: “Έγκυρες δημοσιογραφικές πηγές…”, η οποία τις πιο πολλές φορές σημαίνει “Μου είπανε να αφήσω αιχμές πως…”. Αγαπημένο τους απόφθεγμα το “θέλουμε να λάμψει η αλήθεια”, το οποίο θεωρούν πως τους δίνει το δικαίωμα να κάνουν ό,τι τους κατέβει.
Θεώρημα/νόμος της κατηγορίας: “Η πλειοψηφία των σοβαρών θεμάτων είναι σκευωρίες. Τα υπόλοιπα είναι εθνικοί θρίαμβοι”.
Αυτοί που ασχολούνται με τρίχες
Επειδή ακόμη και τα παραπάνω παραείναι δυσκολοχώνευτα για μερικούς από μας, για καλή μας τύχη υπάρχει και η κατηγορία των δημοσιογράφων που ασχολούνται με τρίχες.
Συνταγή πετυχυμένη η οποία συνδιάζεται απλά και εύκολα με αυτή της πρώτης κατηγορίας - ειδικά στα κεντρικά δελτία ειδήσεων. Συνήθες βραδινό μενού: Ήδη μασημένες, ανούσιες, μα πάνω από όλα χορταστικές αηδίες. Η μόδα επιβάλλει να προβάλλονται τα ασήμαντα πράγματα ως αποκλειστικότητες και τα σημαντικά ως τυχαία.
Για να ξέρουμε για τι μιλάμε, αναφέρω μερικά παραδείγματα σημαντικών θεμάτων αυτής της κατηγορίας: Η ουρά που σχηματίστηκε στα εκδοτήρια εισιτηρίων δέκα λεπτά πριν αρχίσει το θέαμα, το φίδι χωρίς γλώσσα που βρήκε στο χωράφι του βαμβακοκαλλιεργητή από τις Σέρρες και η είδηση-σοκ πως η νέα ταινία της Angelina Jolie σπάει ταμεία.
Άμα δεν υπάρχουν αρκετές ειδήσεις σήμερα, τι να κάνουμε ρε παιδιά, κάτι πρέπει να δείξουμε.
Αυτοί που ασχολούνται με το πουλί τους
Σε αυτή τη κατηγορία συνηθίζουν να μπαίνουν οι δημοσιογράφοι τη στιγμή της καριέρας τους που γίνονται διευθυντές ειδήσεων ή παρουσιαστές. Θεωρείται προνομιακή θέση, μια και ο κάτοχος της έχει ως υφιστάμενους δημοσιογράφους που ασχολούνται με σκατά και με τρίχες.
Φροντίζουν να πληρώνονται οι των παραπάνω κατηγοριών, να υποτιτλίζονται οι ειδήσεις με φανταχτερούς τίτλους, να κοιτάζουν καθημερινά τις μετρήσεις τηλεθέασης και να ρίχνουν ολοένα και πιο κάτω το επίπεδο της ελληνικής δημοσιογραφίας. Α ναι, που και που τους παίρνουν και συνεντεύξεις για τον εκπληκτικό τρόπο που κάνουν τη δουλειά τους (μη ξεράσω κροκόδειλους).
Μας συνδέουν συχνότατα με τις αίθουσες σύνταξης και με άτομα που βρίσκονται σε τόπους σχετικούς με το συμβάν (π.χ. έξω από το γήπεδο) για να μας πουν τα αποτελέσματα του αγώνα λες και δεν τα ακούσαμε ένα λεπτό πριν στο ρεπορτάζ. Πολύ συχνά προς το τέλος του δελτίου ειδήσεων, όταν δεν έχουν άλλες ειδήσεις, επανέρχονται στα πρώτα θέματα για να μας αναφέρουν τα παραπάνω άτομα ότι δεν υπάρχει κάτι νεότερο ή να πουν αυτά που είπε το άλλο κανάλι στο δικό του ρεπορτάζ. Καλούν συχνά live πρόσωπα, τα οποία όλως τυχαίως παρουσιάζονται την ΙΔΙΑ ώρα σε άλλο κανάλι, πάλι live.
Συνήθες κουίζ στην οικογένεια αυτή: “Ποιός είναι ο μέγιστος αριθμός ν παραθύρων που μπορούμε να χωρίσουμε μια τηλεόραση ώστε η τηλεθέαση να είναι στο μέγιστο και να μη μας μουντζώσουνε;”
Επίλογος
Όσοι πιστεύουν ότι ο Κεντέρης και η Θάνου έχουν χαλάσει την εικόνα της Ελλάδας, όσοι νιώθουν την υπερηφάνια τους πληγωμένη από το χειρισμό του θέματος, όσοι νιώθουν ντροπιασμένοι στο εξωτερικό, και πιο γενικά όσοι αισθάνονται πως το κράτος τους παραμελεί, πως όλα πάνε στραβά σ’ αυτή τη χώρα και καθημερινά νιώθει αυτή τη μιζέρια (ναι την κλασική ελληνική μιζέρια), ας σκεφτεί δύο φορές ποιος ευθύνεται για αυτό. Για αυτό που νιώθει ποιός ευθύνεται, όχι για αυτά που συμβαίνουν.
Γι’ αυτό που νιώθεις υπεύθυνος δεν είναι ούτε ο Κώστας και η Κατερίνα που (δεν) ντοπαρίστικαν, ούτε ο Τζέκος, ούτε ο Παπαδογιαννάκης, ούτε η ΔΟΕ. Δεν είναι ο υπεύθυνος των έργων, ούτε ο καημένος ο Λαλιώτης, ούτε ο διευθυντής της ΕΡΤ (για τη διακοπή). Δεν είναι το Σύστημα, ούτε η Κυβέρνηση. Για αυτό που νιώθεις φταίνε μια χούφτα βλαμμένων δημοσιογράφων που δεν έχουν συναίσθηση ότι η κάθε τους λέξη μεταφράζεται σε συναισθήματα στη καρδιά των Ελλήνων την ώρα που οι τελευταίοι είπανε να μάθουν τα νέα καθώς τρώνε το βραδινό τους.
Η Ελλάδα που ξέρουμε σήμερα, θα ήταν δυο φορές πιο πλούσια και ανεπτυγμένη αν δεν είχαμε τέτοιου είδους ερασιτέχνες να μας χαλάνε τη ψυχολογία κάθε βράδυ.
Μίζεροι, ε μίζεροι!
Άει στο διάολο πια.