Λίγο αφότου “έκλεισα” να πάω Αθήνα για μερικές ημέρες το καλοκαίρι, ανοίγω να γράψω ένα νέο e-mail. Κοιτάζω το πεδίο “Προς:” και σκέφτομαι ότι θα ήταν ωραία να μπορούσα να γράψω “τα φιλαράκια απ’ το ελεύθερο λογισμικό και λοιπούς opensource developers”. Γελώντας με τη σκέψη πως αυτό θα πρέπει να περιμένει αρκετά χρόνια για να μπουν οι Οντολογίες του Semantic Web στο Linux, γέμισα το πεδίο χειροκίνητα με όσους μπορούσα να σκεφτώ πως θα ενδιαφέρονταν να συναντηθούμε κάπου στο Θησείο για ένα καφεδάκι και να πούμε καμιά geek-ο-κουβέντα.

Εφτασα καθυστερημένα στη συνάντηση (άτιμη Αθήνα!). Ηταν ήδη εκεί καμιά δεκαριά άτομα, όλοι χαμογελαστοί και ευδιάθετοι. Κάποιοι είναι ενεργοί συντελεστές σε έργα ελεύθερου λογισμικού, κάποιοι άλλοι γράφουν τακτικά στο planet.ellak.gr, άλλοι είναι προγραμματιστές και άλλοι γιατροί, μέχρι και τεχνικοί ύπνου.

Βλέποντάς μας να συζητάμε δυνατά και να γελάμε, κάποιος τρίτος θα ορκιζόταν ότι είμαστε χρόνια παρέα ή συνεργάτες στο ίδιο γραφείο από καιρό. Θα του φαινόταν απίθανο ότι τόσα άτομα, τα οποία δεν είχαν συναντηθεί ποτέ στη ζωή τους πριν, θα το “έληγαν” περισσότερες από έξι ώρες μετά.

Το σενάριο το έζησα αρκετές φορές τον τελευταίο χρόνο. Πρώτα ήταν το συνέδριο FOSDEM στις Βρυξέλλες, όπου γνώρισα τόσο πολύ κόσμο, ώστε όταν γνωριζόμουν με ένα άτομο, δεν θυμόμουν αν είχαμε συστηθεί την προηγούμενη ημέρα ή όχι. Λίγο αργότερα, ήρθε το Red Hat Summit στο San Diego της Καλιφόρνια, όπου γνωριστήκαμε από κοντά με την παρέα των core χακεράδων του Fedora. Και πριν ένα-δύο μήνες ήταν η GUADEC στο Birmingham, όπου τρώγαμε ινδικά με GNOME-gurus και χτυπούσαμε μπίρες, ακούγοντας ιστορίες από όλες τις μεριές της Γης.

Το πιο όμορφο με αυτές τις συναντήσεις είναι ότι νιώθει κανείς να υπάρχει κάτι κοινό στην ατμόσφαιρα, που μοιράζονται όλοι. Δεν είναι κάτι που ψάχνουμε να βρούμε. Απλώς το καταλαβαίνεις, το νιώθεις κοιτώντας γύρω σου. Δεν είναι ο ανοιχτός κώδικας ή οι άδειες χρήσης, ούτε τα κοινά εργαλεία. Είναι η κουλτούρα. Το καταλαβαίνεις όταν παίζεις σε ένα μπαράκι επιτραπέζια geek παιχνίδια με το δημιουργό του Cairo. Οταν γελά όλο το αμφιθέατρο με μια διαφάνεια που έχει τη σειρά αριθμών 0.0.1, 0.0.2, 0.4, 0.99, 0.999.

Είναι το πάθος. Το βλέπεις όταν ακούς το συντηρητή του gstreamer να μιλάει με όρεξη και ενθουσιασμό για το έργο του και σκέφτεσαι “ο τύπος είναι απίστευτος!”. Οταν είσαι στο “λόμπι” του ξενοδοχείου του συνεδρίου στις 11:00 το βράδυ, το οποίο είναι γεμάτο μανιακούς που θέλουν δίκτυο εδώ και τώρα. Οταν ξεκινάς flame war με θέα την Ακρόπολη, το οποίο σε οδηγεί τρία τέταρτα μετά με πολύ περισσότερες γνώσεις σε ένα τσούγκρισμα ποτηριών και ένα “στην υγειά μας!”.

Είναι οι δεσμοί. Οταν είναι πιο σημαντικό να καταφέρουμε μαζί να πάρουμε κονσόλα σε ένα δανεικό κινητό τηλέφωνο, παρά να έχουμε ξεχωριστά από ένα δικό μας. Οταν η κυριότερη συζήτηση σε μια συνάντηση Eλλήνων opensource-άδων είναι για το πώς να μειώσουμε τον κατακερματισμό και να εστιάσουμε την προσοχή μας στο κοινό έδαφος, την αμοιβαία συνεισφορά και τη συνεργασία μας.

Και όταν το σκεφτεί καλά κάποιος, παρατηρεί ότι τις περισσότερες φορές έχουμε πολύ περισσότερα κοινά παρά διαφορές. Κι ακόμη κι αν υπάρξει κάποια διαφωνία, ο σεβασμός στη δουλειά που κάνει ο καθένας, κάνει τους άλλους να αποδέχονται την άποψή του ως ίσης, αν όχι ως βαρύτερης σημασίας.

Η πεμπτουσία του μοντέλου ανάπτυξης ελεύθερου λογισμικού (ή περιεχομένου γενικότερα) είναι η δυνατότητα να πάρει κάποιος τον πηγαίο κώδικα και να συνεχίσει την ανάπτυξή του ξεχωριστά, το “forkability” δηλαδή. Ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό είναι που ωθεί τη συνεργασία όλων, το παραμέρισμα των διαφορών μας. Η ταυτόχρονη συνύπαρξη των “όλοι έχουν άπειρη εξουσία” και “κανείς δεν έχει καμία εξουσία”, γεννά μια ενδιαφέρουσα δυναμική, η οποία κάνει όλους μας να θέλουμε να δουλέψουμε μαζί και να συμβιβαζόμαστε όταν οι άλλοι έχουν δίκιο. Συναγωνιζόμαστε στη συνεργασία, γιατί αυτή η αρετή είναι που κάνει τα επιτυχημένα έργα ελεύθερου λογισμικού να ξεχωρίζουν.

Δεν είναι τυχαίο πως στα περισσότερα επιτυχημένα έργα ΕΛΛΑΚ διαφαίνεται ένας κοινός πυρήνας όλης αυτής της κουλτούρας. Ένα άτομο που καταλαβαίνει κι υιοθετεί αυτήν τη συμπεριφορά, μπορεί να ταξιδέψει μακριά στον κόσμο του ελεύθερου λογισμικού, συμμετέχοντας αποδοτικά σε κάθε κοινότητα που συναντά στο δρόμο του.

Και πάνω απ’ όλα, δουλεύοντας σε πετυχημένα έργα ελεύθερου λογισμικού περνάει καλά και αυτό είναι που τελικώς κάνει το όλο σύστημα να δουλεύει και να προχωρά μπροστά.

Πηγή φωτό: doviende

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στο ελληνικό Linux Format, τεύχος Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2007.)